O sukcesie firmy decyduje dzisiaj przede wszystkim inicjatywa, przedsiębiorczość i zaangażowanie twórcze wszystkich jego pracowników. Toteż zarządzanie staje się procesem coraz bardziej kreatywnym, sprzyjającym postępowi w danej dziedzinie, rozwojowi podwładnych, poszerzaniu ich kompetencji i możliwości przystosowania się do obiektywnych wymagań środowiska pracy.
Nasza nauka o zarządzaniu nie precyzuje bliżej pojęcia „menedżer” ani wymagań stawianych temu zawodowi. Encyklopedia organizacji i zarzadzania definiuje tylko pojęcie „menedżeryzm”, przez które rozumie „system sprawowania naczelnego kierownictwa (top managemeni) w przedsiębiorstwie kapitalistycznym przez zawodowego kierownika oraz towarzyszącą temu systemowi teorię zarządzania i ideologię.
Encyklopedia biznesu podaje także ogólną definicję menedżera jako osoby, która realizuje funkcje zarządzania, jakimi są: planowanie, organizowanie, motywowanie i kontrolowanie. Według tej encyklopedii, ,.menedżer jest zwierzchnikiem danego zespołu ludzkiego. Jego rola sprowadza się do spowodowania osiągnięcia przez zespół założonych celów. Cele te są postawione zespołowi z zewnątrz lub też bierze on udział w ich formowaniu”
Leksykon biżnesu definiuje menedżera jako „osobę zatrudnioną na stanowisku kierowniczym, posiadającą wielostronną wiedzę i umiejętności niezbędne do kierowania ludźmi i zarządzania organizacjami w warunkach niepewności i stałej zmienności otoczenia, w którym te organizacje działają”.
Wydaje się, iż menedżera można najkrócej zdefiniować jako osobę, która zarządza powierzonym jej kapitałem (np. przez państwo, akcjonariuszy, biznesmenów, udziałowców, władze komunalne itp.), w odróżnieniu od biznesmena, który podejmuje ryzyko angażowania własnego kapitału celem powiększenia go poprzez inwestowanie.
W ramach tak ogólnej definicji wyróżnia się trzy grupy menedżerów, zależnie od szczebla władzy:
- wyższy poziom zarządzania (top management) obejmujący nadrzędne stanowiska w administracji centralnej korporacji lub ważnych jej filiach;
- średni poziom zarządzania (middle management) obejmujący aparat administracyjny wydziałów i służb zakładów oraz oddziałów korporacji;
- niższy poziom zarządzania (first-line, supervisory management) obejmujący personel kierowniczy komórek produkcyjnych i administracyjnych, majstrów i brygadzistów.
Na każdym z tych poziomów władzy menedżerskiej potrzebne są odpowiednie umiejętności rozumiane jako trwałe zdolności do rozwiązywania problemów w sposób sprawny i skuteczny. Konieczne jest także odgrywanie konkretnych ról rozumianych jako zadania do spełnienia.
Henryk Bieniok i zespół przewidują, że przyszłe zarządzanie postawi naszym menedżerom takie zadania, jak:
- systematyczna poprawa jakości produktów i jakości pracy w ogóle;
- troska o klienta wyrażająca się w sprawnej obsłudze i ścisłym kontakcie z klientem;
- racjonalne gospodarowanie ograniczonymi zasobami w drodze maksymalizacji ich produktywności;
- istotna poprawa wydajności pracy połączona z redukcją personelu i lepszą motywacją do pracy;
- autonomizacja jednostek produkcyjnych w drodze decentralizacji uprawnień decyzyjnych i lepszego związania wynagrodzeń z wynikami pracy;
- popieranie przedsiębiorczości i innowacyjności absolutnie wszystkich zatrudnionych;
- poprawa jakości kadry kierowniczej.