z pracy licencjackiej
Metodą najczęściej stosowaną podczas rekrutacji kandydatów jest rozmowa kwalifikacyjna. (Około 90% przedsiębiorstw biorących udział w Raporcie Płacowym stosuje ją w procesie rekrutacji.) Wykorzystuje się ją podczas selekcji bez względu na stanowisko, wielkość firmy i branże, w której działa przedsiębiorstwo. Ten pierwszy kontakt osobisty poszukującego pracy z potencjalnym pracodawcą ma bardzo duże znaczenie. Pozwala na bliższe poznanie kandydata, zweryfikowanie informacji podanych przez kandydata w złożonej przez kandydata dokumentacji. Pytania dotyczące wymagań ogólnych stanowiska zadaje się standardowo każdemu kandydatowi. Poza tym część pytań przygotowuje się indywidualnie dla każdego kandydata z uwzględnieniem danych podanych w życiorysie i liście motywacyjnym. Prowadzący rozmowę poza zadawaniem pytań, musi wykazać się umiejętnościami uważnego słuchania i analizowania wypowiedzi. Rozmowa jest także ważnym etapem dla ubiegającego się na stanowisko, ponieważ ma on możliwość zdobycia szczegółowych informacji na temat zakresu obowiązków i odpowiedzialności, warunków wynagrodzenia, a także możliwości awansu.
Rozmowa kwalifikacyjna pozwala na uzyskanie osobistego wrażenia o kandydacie. Celem jej jest także wyrobienie sobie opinii, czy kandydat jest odpowiedni na proponowane stanowisko, wyjaśnienie wszystkich kwestii poruszanych w złożonej przez kandydata dokumentacji. Przeprowadzając rozmowę kwalifikacyjną pamiętać należy, że jej podstawową zasadą jest poświęcanie jak najmniejszej ilości czasu temu, co kandydat zrobiłby – ważne jest co zrobił dotychczas. Słuchając aktywnie zapraszamy kandydata do udzielania bogatej informacji m.in. poprzez język ciała w tym szczególnie kontakt wzrokowy oraz konwersacje, komentowanie, komplementowanie, stosowanie technik parafrazy. W rozmowie kwalifikacyjnej najważniejsze jest okazanie własnej indywidualności. Rozmowa kwalifikacyjna będąca nieodzowną w selekcji i rekrutacji pracowników uznawana jest jednak przez psychologów za mało trafną, a oceny formułowane na jej podstawie cechuje duża subiektywność.
Czy jest zatem sposób, aby w trakcie rozmowy kwalifikacyjnej skuteczniej zbierać informacje na temat charakteru i zachowania kandydata? Odpowiedzią na powyższe pytanie może być stworzona w Wielkiej Brytanii metoda rozmowy kwalifikacyjnej opartej na epizodach. Twórca metody zauważył, że często zadaje się kandydatom pytania warunkowe “co zrobiłby Pan gdyby”. To jednak co ludzie mówią na temat tego jak zachowaliby się w przyszłości podlega różnym pomyłkom związanym z selektywnością pamięci, fantazjowaniem czy świadomym fałszem. Odpowiedzi na pytania tego typu nie dają nam gwarancji zachowania się jednostki czy też posiadania przez nią określonych cech charakteru. Przeprowadzając rozmowę kwalifikacyjną opartą na epizodach jesteśmy w stanie ważne zdarzenia z życia kandydata określane jako “epizody” analizować pod kątem występowania pewnych powtarzalnych zachowań. Na jej podstawie budujemy obraz charakteru i cech osobowości kandydata. Należy przy tym zauważyć, że nie najważniejsze jest czy kandydat odniósł sukces. Często dowiadujemy się wiele o człowieku na podstawie jego zachowania po odniesieniu porażki. Przeprowadzając tego typu rozmowę musimy wykazać się pewnego rodzaju umiejętnością zadawania pytań, obszarów analizy, uważnego słuchania. Nawet najlepiej przeprowadzona rozmowa nie pomoże, jeśli nie wiemy, kogo szukamy, jeśli nie dysponujemy opisem stanowiska, charakterystyką osobową pracownika.
Rozmowa kwalifikacyjna jest często używana jako metoda badania cech charakteru kandydatów. Oto kilka powodów, dlaczego jest to stosowane narzędzie:
- Komunikacja interpersonalna: Rozmowa pozwala na bezpośrednią interakcję między oceniającym a kandydatem. To daje możliwość obserwacji jak kandydat się zachowuje, jak formułuje swoje odpowiedzi oraz jak reaguje na różne sytuacje.
- Umiejętności miękkie: Przebieg rozmowy pozwala oceniającym ocenić umiejętności miękkie kandydata, takie jak umiejętności komunikacyjne, zdolność do pracy w zespole, zarządzanie stresem czy asertywność.
- Etyka pracy: Pytania dotyczące doświadczeń zawodowych i podejścia do wyzwań mogą ujawnić cechy takie jak zaangażowanie, dyscyplina, uczciwość i inicjatywa.
- Reakcja na sytuacje trudne: Przeprowadzenie rozmowy pozwala na obserwację, jak kandydat radzi sobie ze stresem, konfliktem lub trudnymi pytania.
- Kontekst kulturowy: Rozmowa może również ujawnić, jak kandydat radzi sobie w różnych kontekstach kulturowych i jak jest otwarty na różnorodność.
Podsumowując, rozmowa kwalifikacyjna jest skuteczną metodą badania cech charakteru, ponieważ umożliwia bezpośrednie obserwowanie zachowań i reakcji kandydata w realistycznych warunkach, co pozwala na lepszą ocenę jego potencjalnej skuteczności w określonym środowisku pracy.